اشاره:
در سلسله مقالاتی سال اول زندگی نوزاد را هفته به هفته بررسی میکنیم. در این مقاله به اطلاعات و توصیههای هفته ششم نوزادی (ماه ۲ ، هفته ۲) میپردازیم.

کودک شما چگونه رشد میکند؟

بعضی از مادران فرزندان خود را شیر میدهند بدون آن که نیاز به دوشیدن شیر داشته باشند. بعضی دیگر حتی برای شیردهی شبانه نیز به دوشیدن شیر اقدام میکنند. اگر شما بعد از زایمان به شغل قبلی خود باز میگردید و یا میخواهید همسر یا مادرتان در هنگام استراحت به نوزاد شیر دهند، استفاده از شیردوش باعث می شود که نوزاد، حتی در غیاب شما نیز از مزایای شیر مادر بهرهمند شود.
شیر دوشها انواع مختلفی دارند ولی کلاً به دو دسته تقسیم می شوند: دستی ( که با دست مورد استفاده قرار میگیرند) و برقی (یا باطریدار). اکثر خانم ها تقریباً یکی از این دو نوع را ترجیح میدهند. به منظور کمک به شما برای انتخاب بهتر، مزایا و معایب هر یک از این شیر دوشها از نظر استفاده کنندگان توضیح داده میشود:
شیر دوش دستی
مادرانی که شیر دوش دستی را ترجیح میدهند به سهولت و راحتی اندازهی آن اشاره میکنند. بسیاری نیز معتقدند که شیردوش دستی به حالتی که نوزاد به طور طبیعی پستان را میمکد شبیهتر است. این افراد دوست دارند که بتوانند عمل مکیدن را با دست کنترل کنند. شیر دوشهای دستی معمولاً ارزانتر، کوچکتر، سبکتر و کم صداتر از انواع برقی هستند. اگر شما علاقهمند هستید که در حالی که نوزاد یک طرف را میمکد طرف دیگر را بدوشید، احتمالاً نوزاد سکوت شیر دوش دستی را به سر و صدای شیر دوش برقی ترجیح میدهد.
از طرف دیگر در حالی که بعضی از مادران فن سریع دوشیدن را بهخوبی میآموزند بعضی دیگر معتقدند که سرعت این وسیله به نحو دیوانه کنندهای آهسته است (این امر تا حدی به این بستگی دارد که دستهی شیردوش را با چه سرعتی میتوان فشار داد). بعضی از مادران به سختی میتوانند حتی قطرهای شیر با کمک شیردوش دستی بدوشند. عدهای نیز معتقدند که شیردوشهای دستی نمیتوانند سینهها را بهطور کامل خالی کنند که در نتیجه میزان ترشح شیر کاهش خواهد یافت. برخی از مادران ابراز می دارند که دستشان در اثر پمپ زدن خسته میشود.
شیردوش برقی
سهولت استفاده و کارآیی بالا نکات مثبت این نوع شیردوشها محسوب میشوند. مادرانی که مکرر اقدام به دوشیدن میکنند – مثلا به منظور ادامه شیردهی پس از بازگشت به کار یا برای تغذیه دوقلوها – معمولا شیردوشهای برقی (یا باطریدار) را انتخاب میکنند. با اکثر شیر دوشهای برقی میتوان هر دو سینه را در آن واحد دوشید.
از معایب این شیردوشها میتوان سنگینی و سر و صدای زیاد را نسبت به انواع دستی نام برد. البته بعضی از انواع نیز به نحو تعجب آوری جمع و جور و درعین حال بی صدا هستند.
بهتر است هر یک از انواع شیردوشها را که میپسندید، قبل از آن که به سر کار خود برگردید و یا نوزاد را به پرستار بسپارید، تهیه کنید. در حقیقت بهترین زمان دوشیدن شیر و تغذیه نوزاد با شیشه درست زمانی است که نوزاد ۳ تا ۴ هفته دارد زیرا بسیاری از نوزادان اگر دیر شود شیشه را نمیگیرند.
هنگام خرید شیر دوش باید به چه نکاتی توجه کرد؟
• قابلیت تنظیم: سطحی از مکش که برای یک خانم مناسب است ممکن است برای خانمی دیگر شکنجه محسوب شود. شیر دوشی را انتخاب کنید که بتوان پمپ خلا آن را تنظیم کرد. بعضی از مدلهای دستی دارای پمپهای قابل تنظیم هستند.
• کارآیی: اگر وقت برایتان ذیقیمت است – و برای کدام مادر نیست؟ – ممکن است برایتان بیارزد که با پرداخت هزینهای بیشتر شیردوشی را بخرید که تعداد مکش آن در هر دقیقه بیشتر بوده و دارای توانایی دوشیدن مضاعف دارد. شیردوشی که بتوان با آن در آن واحد هر دو سینه را دوشید زمان دوشیدن را به کمتر از نصف میرساند. دوشیدن هر یک از سینهها بهطور جداگانه تقریبا ۳۰ دقیقه طول میکشد ولی دوشیدن همزمان حدوداً ۱۲ دقیقه بهطول میانجامد، چرا که بهعلت تخلیه کامل هر دو سینه تولید شیر را تحریک میکند.
• سهولت استفاده: دنبال شیردوشی بگردید که استفاده از آن، شستن آن، و نیز سوار کردن آن آسان باشد. اگر میخواهید آن را با خود به جاهای دیگر حمل کنید باید یک نوع جمع وجور را بخرید که جعبهای مناسب دارد و یا یک جعبه جداگانه برای آن تهیه کنید.
از انواعی که شبیه بوق دوچرخه ساخته شدهاند بپرهیزید زیرا ممکن است در توپهای پلاستیکی، باکتریهای مضر رشد کنند.
لوازم جانبی شیردوش
تهیه لوازم جانبی به شما کمک خواهد کرد کارآیی شیردوش را بالا ببرید و از آن راحت تر استفاده کنید. لوازم جانبی عبارتند از:
– کیسههای مایکروویو: میتوان قطعات شیردوش را در مایکروویو قرارداد و با بخار تمیز کرد.
– پماد وازلین: از درد نوک سینه پیشگیری نموده و آن را بر طرف میسازد.
– پوشش نرم مخصوص سینه: با تحریک سینه و نوک آن در حین دوشیدن باعث جریان بیشتر شیر میشود.
– نوار مخصوص دوشیدن: به دور قفسه سینه بسته شده و شیشه مخصوص جمع آوری را در زیـر هر یک از دو سینه نگاه میدارد تا دستهای شما هنگام دوشیدن شیر آزاد باشد.
– کیسه ها و ظروف مخصوص نگهداری: برای جمع آوری، نگهداری و یخ زدن شیر.
نکاتی چند برای مادرانی که میخواهند شیر خود را بدوشند:
مادران جوان، اوایل کمی احساس نامانوسی و ناراحتی میکنند ولی باید بدانند که به شیردوش عادت خواهند کرد. وقتی شما با این احساس و روش انجام این کار خو بگیرید، بهخوبی آن را انجام خواهید داد. نکات زیر را مادرانی که شیر دوشیدن را تجربه کردهاند ارائه دادهاند.
• صبور باشید. شیر پس از چند لحظه به جریان میافتد. اگر از شیردوش دستی استفاده میکنید میتوانید آن را برای چند ثانیه مثل سر پستـانک فشار دهید؛ بعد از چند پمپ، دوشیدن آغاز میشود.
• اگر دوشیدن دردناک است آرامتر و با سرعتی کمتر بدوشید و یا از شیر دوش دیگری استفاده کنید.
• از شیر دوشهای سوییچی استفاده کنید. تعویضِ جهت دوشیدن باعث جریان بیشتر میشود و در نتیجه شیر افزایش مییابد.
• اگر هنگام دوشیدن شیر نشت میکند کمی به جلو خم شوید تا به جریان بیشتر شیر بداخل بطری کمک کنید.
• اگر بهنظر نمیرسد که شیردوش شما درست کار کند، مطمئن شوید که تمام قطعات در جای صحیح قرار گرفتهاند و بهخوبی به هم متصل شدهاند. یک بار دیگر همه چیز را کنترل کنید. اگر یک دریچه شل باشد و یا یک قطعه پلاستیکی بهخوبی فشرده نشده باشد ممکن است مشکلات زیادی ایجاد کند.
• یک شیردوش با کیفیت خوب بخرید که همواره درست کار کند. گاهی در اوایل میتوان حتی با یک شیر دوش با کیفیت متوسط، شیر زیادی دوشید ولی بعداز ۳ یا ۴ ماه بهتر است آن را با یک نوع مرغوب تعویض کنید تا جریان شیر را بهتر تحریک کند. یک شیردوش مرغوب باید مدتها کار کند.

زمانی که کودک شما به پشت خوابیده است، با پاهای او کمی بازی کنید. پاهای او را با دست بگیرید و به شکل پدال زدن به دوچرخه آنها را به آرامی حرکت دهید. میتوانید با دستهای او نرمشهایی نیز انجام دهید. دستها را از کنارههای پهلو به آرامی حرکت داده و به سمت سر کودک بالا ببرید. در حین انجام این کار برای کودک خود آواز بخوانید و با او صحبت کنید.

به مادر عزیزی که میخواهد شیر خود را بدوشد توصیه میشود در جایی خلوت و آرام مدتی بماند. کودک را در آغوش گرفته به طوری که تماس پوستی با او داشته باشد یا به عکس کودک نگاه کند. نوشیدنی گرم بنوشد اما قهوه نباشد. پستان را گرم کند. پستان را به آرامی به طرف نوک پستان ماساژ دهد. اگر کسی در این کار به مادر کمک میکند بهتر است در این زمان پشت او را دست بکشد. اگر از شیردوش برای این کار استفاده میشود، بعد از هر بار استفاده شیردوش شسته شود./ نی نی سایت
جهت مشاهده متن کامل راهنمای هر هفته از نوزادی، بر روی تصویر مربوط به هر هفته کلیک نمایید.