راه برتر همیار زندگی بهتر
رنگ کردن موها از سال‌ها قبل در بین زنان رایج بوده است. متون باستانی باقی مانده از خاورمیانه و آفریقا نشان می‌دهد که این کار قدمتی دیرینه دارد. البته طی سال‌های اخیر این عمل در بین مردان نیز رواج قابل توجهی یافته است. آنچه در خوب رنگ شدن مو اهمیت دارد، نفوذ رنگ به داخل شفت مو است و چون این نفوذ به اندازه مولکولی رنگ مورد نظر ارتباط مستقیم دارد، بنابراین رنگ‌هایی که اندازه مولکول‌هایشان نسبتاً کوچک‌تر است معمولاً رنگ‌های بهتر و مطلوب‌تری هستند.
از جمله رنگ‌های گیاهی که قدمتی دیرینه دارد رنگ حناست. پایه اصلی که در این گیاه وجود دارد و باعث ایجاد رنگ قرمز می‌شود نوعی نفتوکینون است که طی یک ساعت می‌تواند به ساقه مو رنگ بدهد و مدت ۱۵ هفته پایدار باقی بماند. این رنگ برای مو غیر سمی است و هیچ آسیب فیزیکی یا شیمیایی به ساقه مو وارد نمی‌کند، ولی به علت داشتن رنگ قرمز خاص و احتمال رنگ گرفتن پوست دست و ناخن هنگام مصرف امروزه چندان از آن استقبال نمی‌شود.
امروزه بیشتر پودر حنا را با وسمه یا پودر قهوه و سایر مواد مشابه مخلوط و سپس از خمیر نرم حاصل شده برای رنگ آمیزی مو استفاده می کنند. استفاده توأم این مواد می‌تواند تا حدودی رنگ قرمز- نارنجی حاصل از حنا را تعدیل کند. بنابراین وقتی ماده حنا به صورت خمیری کل روی پوست یا مو قرار می‌گیرد این مولکول‌ها می‌توانند از خمیر حنا عبور کنند و از عرض کوتیکول مو (لایه خارجی مو) بگذرند و باعث رنگ گرفتن آن شوند. هرچه حنا مدت طولانی‌تری روی مو قرار گیرد به طور عمقی‌تر و کامل‌تری مو را رنگ می‌کند. هرچند رنگ حاصل شده قرمز- نارنجی است ولی طی ۴۸ ساعت اول پس از مصرف تا حدودی تیره تر می‌شود و اگر کراتین مو به وسیله مولکول‌های حنا اشباع شده باشد این تیره شدن بیشتر خواهد بود. توجه کنید که عبور مولکول‌های حنا از لایه خارجی مو و جایگزین شدن این مولکول‌ها در قسمت‌های داخلی‌تر باعث می‌شود رنگ حنا پایدار شود و بنابراین از بین بردن یا تغییر دادن آن به آسانی صورت نگیرد.
رنگ‌های مصنوعی آلی
رنگ‌های مصنوعی آلی شایع‌ترین رنگ‌های مورد استفاده هستند و از حدود ۶۰ سال پیش رایج شده‌اند. علت مطلوب بودن این رنگ‌ها آن است که تمام طیف‌های رنگی را می‌توان به وسیله آن‌ها ایجاد کرد. این رنگ‌ها خود به سه گروه رنگ‌های ناپایدار، نیمه پایدار و پایدار تقسیم می‌شوند.
گروه اول رنگ‌هایی هستند که بیشتر گروه های موسیقی و… موقع آماده شدن و رفتن روی سن از آن‌ها استفاده می کنند. با این رنگ‌ها که به صورت اسپری هستند می‌توان کل موها یا قسمتی از آن‌ها را طی چند دقیقه رنگ کرد. البته این رنگ‌ها با شستن از بین می‌روند و حداکثر تا یک هفته آثاری از آن‌ها باقی می‌ماند.
گروه دوم که رنگ‌های نیمه پایدار هستند به شکل شامپوهای رنگی در دسترس اند. این رنگ‌ها به اکسیدان و غیره نیازی ندارند و هم برای رنگ کردن مو و هم برای درخشان تر کردن رنگ‌های دیگر استفاده می‌شوند. رنگ‌های نیمه پایدار برای از بین رفتن به حداقل شش تا ده بار شست و شو با شامپوهای معمولی نیاز دارند.
گروه سوم یا رنگ‌های پایدار که امروزه به وفور در دسترس اند در واقع رنگ طبیعی حاصل از یک ماده نیستند و برای ایجاد رنگ نهایی خود به یک ماده طبیعی حاصل از یک ماده نیستند و برای ایجاد رنگ نهایی خود به یک ماده اکسیدکننده (اکسیدان یا هیدروژن پراکسید) نیاز دارند. این رنگ‌ها بسیار آسیب رسان هستند. عامل اصلی آسیب رسان هم همین ماده اکسیدکننده است که به کورتکس مو صدمه می‌زند و باعث خشکی و شکنندگی مو می‌شود. این ترکیبات می‌توانند حساسیت تماسی در کف سر ایجاد کنند و باعث ایجاد خارش‌های مقاوم یا حتی زخم شوند.
در ۱۵ درصد از مصرف کنندگان نیز احتمال حساسیت آلرژیک وجود دارد و به همین دلیل این رنگ‌ها باید ۲۴ تا ۴۸ ساعت قبل از مصرف روی پوست فرد آزمایش شوند که بهترین محل برای این کار روی ساعد و پشت گوش است. توجه داشته باشید که هر نوع قرمزی و تورم و تاول و واکنش آلرژیک را جدی بگیرید و استفاده از رنگ مورد نظر را کنار بگذارید. جالب است بدانید که در برخی از مصرف کنندگان آزمایش روی ساعد یا پشت گوش منفی می‌شود ولی موقع مصرف واکنش نشان می‌دهند. بنابراین عدم ایجاد حساسیت هنگام آزمایش این رنگ‌ها به منزله قطعی بودن عدم حساسیت به آن‌ها نیست و در هر صورت مصرف این رنگ‌ها باید بسیار با احتیاط انجام گیرد.
توصیه‌هایی برای مراقبت از موهای رنگ شده
* توجه داشته باشید زودتر از سه هفته از ماده اکسیدکننده استفاده نکنید، چون آسیب‌های شدیدی به بدنه مو وارد می‌کند و باعث خرد شدن و بی حالت شدن مو می‌شود. برای از بین رفتن این رنگ‌ها نیز بهترین راه آن است که اجازه دهید مو رشد کند و از مواد روشن کننده و دکلره برای از بین بردن آن‌ها استفاده نکنید، زیرا این کار هم باعث آسیب دیدن شدید مو خواهد شد.
* امروزه از دکلره کردن برای از بین بردن رنگ زمینه ای مو استفاده می‌شود. در این روش، یک آلکالن اکسیدکننده قوی روی مو قرار می‌گیرد که می‌تواند رنگدانه های مو را اکسیده و روشن کند. در این حالت مو به رنگ زرد یا زرد مایل به قرمز (بسته به رنگ زمینه ای مو) در می‌آید و در صورت ادامه مصرف آن رنگ مو پلاتینی به خود می‌گیرد و سپس می‌توان رنگ‌های دلخواه را روی آن ایجاد کرد.
این کار اگر در خانه انجام شود با پراکسید هیدروژن شش درصد انجام می‌شود، ولی در آرایشگاه‌ها برای تسریع کار و گرفتن نتایج مقبول‌تر از انواع بسیار قوی‌تر آن استفاده می‌شود که در عرض نیم ساعت می‌تواند پایه مو را کاملاً روشن کند. توجه داشته باشید که این کار برای مو بسیار آسیب رسان است و باعث ضعیف شدن ساقه مو و خشکی و شکنندگی شدید آن می‌شود. بعد از دکلره کردن لازم است موها با یک شامپوی مخصوص با Ph اسیدی شست و شو داده شود. استفاده از نرم کننده و ماسک‌های مرطوب کننده مو و مواد محافظ نیز موقع استحمام و پس از آن توصیه می‌شود.
موقع دکلره کردن، علاوه بر آسیب بدنه موها، ممکن است حساسیت تماسی یا آلرژیک نیز ایجاد شود که درمان آن‌ها در بعضی از موارد بسیار مشکل است. برخی از سالن‌های آرایشی در سال‌های اخیر، برای کم کردن حساسیت‌های پوستی، لوسیون یا قطره های حاوی کورتون نیز با مواد مورد نظر مخلوط می کنند.
توجه داشته باشید که وجود این مواد در داخل رنگ یا مواد دکلره شما مانع بروز واکنش‌های پوستی نخواهد شد و توصیه می‌کنیم آرایشگران عزیز تا حد امکان از مواد ضعیف‌تری برای انجام این کار استفاده کنند و بعد از مصرف این مواد فرد را در برابر جریان هوای گرم و سشوار قرار ندهند، زیرا این کار با اینکه سرعت عمل را بالا می‌برد ولی زمینه را هم برای آسیب‌های ساقه مو و هم برای بروز حساسیت‌های پوستی فراهم می‌کند.
اگر این مواد به حدی قوی باشد که باعث سوختگی سطحی پوست شود، حتماً لازم است به پزشک مراجعه کنید تا هرچه سریع‌تر درمان‌های لازم صورت گیرد و از زخم و عفونت و ریزش موی ناحیه پیشگیری شود.
* توصیه می‌شود در آرایشگاه های دارای مجوز و در حد استاندارد اقدام به انجام این کار کنید و حتماً از صحت و سلامت موادی که آرایشگر برای پوست و مویتان استفاده می‌کند مطمئن شوید و قبلاً در این مورد با او صحبت کنید. انجام این کارها در محیط‌های بدون مجوز و محیط‌هایی که بهداشت نامطلوبی دارند و از سوی افراد دوره ندیده می‌تواند آسیب‌های جبران ناپذیری به پوست و موی شما وارد کند.
* اگر شما به طور مداوم از این رنگ‌ها استفاده می‌کنید، لازم است برای اینکه آسیب به مویتان را به حداقل برسانید از تغییر مکرر رنگ مو پرهیز کنید و چنان چه موی سفید در ناحیه ریشه موها شما را آزار می‌دهد فقط ماهی یک بار ریشه موها را رنگ کنید. برای تغییر رنگ مو به رنگ‌های تیره تر معمولاً محدودیتی وجود ندارد ولی اگر می‌خواهید رنگ موی خود را روشن‌تر کنید و به ویژه برای این کار می‌خواهید از دکلره استفاده کنید، بهتر است سالانه یکی دو بار بیشتر این کار را نکنید تا موی شما در این فاصله فرصت کافی برای رشد داشته باشد و رنگ موی جدید آسیب بیشتری به آن وارد نکند.
* به رغم تمام مراقبت‌های لازم، باز هم نوک موها شکننده و بی حالت و خشک می‌شود و امکان موخوره وجود دارد. بنابراین توصیه می‌شود سالانه یکی دو بار موهایتان را در حدود دو تا سه سانتی متر کوتاه کنید و برای پیشگیری از آسیب‌های بیشتر از سرم و روغن‌های محافظتی مو که مخصوص بعد از حمام هستند باعث نرمی و لطافت مو می‌شود و از شکنندگی بیشتر آن جلوگیری می‌کند. این مواد که تا شست و شوی بعدی روی موی شما باقی می‌ماند به صورت یک لایه سطح مو را می‌پوشاند و از آسیب‌های فیزیکی بیشتر مو جلوگیری می‌کند. لازم است بدانید که استفاده از اصطلاح «ترمیم کننده مو» مبنای علمی ندارد.
* ساقه مو یک بافت مُرده است و هیچ گونه فعالیت متابولیسمی ندارد که بتواند بازسازی و ترمیم شود. تمام ماسک‌ها و روغن‌های مصرفی در داخل حمام یا پس از آن فقط از موها در برابر خشکی و شکنندگی محافظت می کنند و شما حتی با مصرف روغن‌ها و ترکیبات گیاهی خانگی نیز می‌توانید این کار را انجام دهید. استفاده از ژل‌ها و براق کننده‌ها اگر کوتاه مدت باشد برای موهای رنگ شده ضرری ندارد، ولی اگر مداوم و طولانی باشد، می‌تواند باعث شکنندگی بیشتر آن‌ها شود. در ضمن حالت دادن به این موها با تافت و اسپری و حرارت‌های قوی سشوار و اتوی مو آسیب به مو را شدت می‌بخشد.
منبع: مجله زنان امروز
